„Dialog, szacunek i wolność wypowiedzi w sferze publicznej” to tytuł kongresu który zgromadził ponad 400 ekspertów ds. komunikacji diecezji i innych instytucji Kościoła. Jedenasta edycja Seminarium biur komunikacji Kościoła odbył się na Papieskim Uniwersytecie Świętego Krzyża. Zagrożenie „fake news”, konieczność troski o własną reputację, rozwój otwartego języka który pozwala na dialog z osobami które myślą odmiennie to niektóre z tematów poruszonych na spotkaniach kongresu. Uczestnicy wysłuchali opinii dziennikarzy takich mediów jak The New York Times, EWTN, Itar-Tass o Radio France; była także okazja by osoby odpowiedzialne za komunikację instytucji Kościoła, takich jak konferencja episkopatu Francji i Słowacji oraz archidiecezji Meksyku podzieliły się swoim doświadczeniem. Profesor Richard John z Columbia University mówił na temat konieczności odkrycia na nowo wolności wypowiedzi. Z kolei Margaret Sommerville, profesor Bioetyki z University of Notre Dame (Australia) zwróciła uwagę na pewne sugestie dotyczące wartości związanymi z rozmową.
Galeria zdjęćUczestnicy kongresu odwiedzili także Dykasterię Komunikacji Stolicy Świętej.Mons. Lucio Ruiz przedstawił im reformy które są obecnie prowadzone w tej instytucji.Ostatnią konferencję poprowadził prałat Opus Dei ks. Fernando Ocáriz. Prezentujemy tekst jego wystąpienia:
* * *
Odczyt na zakończenie XI Seminarium Biur Komunikacji Kościelnej:„Dialog, szacunek i wolność wypowiedzi w sferze publicznej”
Dziękuję za zaproszenie aby zamknąć ten kongres który co dwa lata gromadzi tylu ekspertów zajmujących się komunikacją w Kościele. Zaproszenie przyjąłem z radością, ponieważ daje mi to możliwość, aby podziękować za waszą pracę i zachęcić aby dalej hojnie rozwijać tę służbę dla Kościoła i społeczeństwa.
Jeśli chodzi o trzy pojęcia występujące w tytule konferencji (dialog, szacunek i wolność wypowiedzi), chciałbym podkreślić dwie myśli, które znajdują się w wystąpieniu Ojca Świętego Franciszka wykorzystanego w prezentacji konferencji: „Potrzebujemy rozwiązać różnice poprzez formy dialogu które pomogą nam wzrastać w zrozumieniu i szacunku. Kultura spotkania wymaga abyśmy byli otwarci nie tylko, aby dawać, ale także aby otrzymywać od innych”[1].
W pierwszej kolejności, co oznacza wzrastać w zrozumieniu i szacunku w sferze komunikacji publicznej? Być może oznacza to zdanie sobie sprawy, że każda komunikacja angażuje osoby o konkretnych imionach i nazwiskach: osoba która coś przekazuje, osoby o których się mówi i osoby do których kieruje się ten przekaz.
co oznacza wzrastać w zrozumieniu i szacunku w sferze komunikacji publicznej?
Zrozumienie zaczyna się wtedy kiedy staramy się zobaczyć konkretne osoby (a nie tłum) w centrum każdej relacji komunikacyjnej, chociaż te osoby nie są fizycznie obecne. Nie widzimy ich, ale znajdują się tam, wraz ze swoją godnością, szczególnie kiedy są bardziej wrażliwe. Każda osoba jest ważna, szczególnie ze względu na to, że za nią umarł i zmartwychwstał Jezus Chrystus.
Szczególnie w ostatnich latach, kiedy pojawiły się na masową skalę fałszywe wiadomości, zrozumienie i szacunek oznacza odnowić zawód dziennikarza od środka,zgłąbiając jego wymiar służby każdej kobiecie i każdemu mężczyźnie, ponieważ osoba lepiej poinformowana jest osobą bardziej wolną i odpowiedzialną i w związku z tym, bardziej zdolną aby działać solidarnie w społeczeństwie.
Z drugiej strony, ci który szanują innych, rzeczywistość rzeczy i istotę zawodu czynią się bardziej godnymi szacunku, lepszymi rozmówcami w debacie publicznej. I starając się zrozumieć innych, ich punkty widzenia, odkrywa się prawdziwe aspekty, których dotychczas nie brało się pod uwagę, lepiej przedstawia się własny punkt widzenia i w ostateczności, dana osoba staje się bardziej zrozumiała. Jeśli jednak praca specjalisty od komunikacji ignoruje pytania i wątpliwości drugiej strony, monolog zastępuje dialog.
Godność ludzka wymaga ochrony zdolności do osobistego samostanowienia ku prawdzie, bez odbierania tej możliwości i zmuszania do czegokolwiek. W związku z tym, podstawa prawa do wolności religijnej, tak jak jest ono rozumiane przez Magisterium Kościoła, jest ta sama co pozostałych praw obywatelskich (prasy, opinii). I tą podstawą nie jest nic innego jak godność ludzka. Na koniec pozwólcie mi na refleksję związaną z szybkością, która czasami warunkuje zadania komunikacji, natychmiastowość aby działać i podejmować ważne decyzje do jakiej możecie być zmuszeni: aby wasza praca była płodna konieczne jest rozwijanie szerokich przestrzeni wewnętrznego pokoju. Pokój pozwala nadać głębię naszej pracy, odkryć jej wymiar wieczności i odpoczywać w Bogu.
Pokój pozwala nadać głębię naszej pracy, odkryć jej wymiar wieczności i odpoczywać w Bogu.
Św. Josemaría, którego duch zainspirował stworzenie tego uniwersytetu, dawał konkretną wskazówkę dla naszej codzienności: “W godności dziecięctwa Bożego znajdziecie odpoczynek. Bóg jest Ojcem pełnym czułości i nieskończonej miłości. Często w ciągu dnia nazywaj Go Ojcem. Mów do Niego — ty sam, w swoim sercu — że Go kochasz, że Go wielbisz; że czujesz moc i dumę płynące z tego, że jesteś Jego dzieckiem” [2].
Poczucie i siła świadomości synostwa Bożego, bardziej obecne w tym okresie Wielkanocnym, poprowadzą nas do życia pokojem w pracy, do przekazywania pokoju i nadziei w naszych relacjach, do połączenia wiary i profesjonalizmu. Spokojny specjalista do spraw komunikacji będzie mógł wlać chrześcijański sens w szybki przepływ wiadomości w opinii publicznej. Pokój da nam szersze spojrzenie na rzeczywistość i pomoże nam przekazać tę wiarę powierzoną Kościołowi dwadzieścia wieków temu, w sposób oryginalny, świeży, przyciągający. Oraz rozprzestrzeniać zrozumienie i szacunek na cały świat.
Bardzo dziękuję.
[1] Franciszek, Orędzie na XLVIII Światowy Dzień Komunikacji Społecznej, 2014.
[2] Św. Josemaria, Przyjaciele Boga, n. 150.