God nabij brengen

Artikel van de hand van Mgr. Javier Echevarría, prelaat van het Opus Dei, ter gelegenheid van verkiezing van paus Benedictus XVI vijf jaar geleden.

Paus Benedictus XVI en Mgr. Javier Echevarría, prelaat van het Opus Dei in 2007.

Vandaag is het vijf jaar geleden dat Kardinaal Jozef Ratzinger uitgekozen werd om Petrus op te volgen als hoofd van de Katholieke Kerk. Johannes Paulus II was op 2 april 2005 overleden. De televisiekanalen brachten een stortvloed aan informatie die haar weerga niet kende, en te midden van die commotie en liefde voor de overleden Paus, die de straten in Rome nog steeds te zien geven, verscheen op 19 april 2005 voor het eerst, op het balkon van de Sint Pieter, de beminnelijke figuur van de nieuwe Paus.

Van de redenen om dankbaar te zijn voor Benedictus XVI, zou ik hier willen benadrukken zijn constante inzet om ons kennis te laten maken met God die nabij is. Deze uitdrukking is afkomstig van de titel van een boek van Kardinaal Ratzinger over de Eucharistie, maar zij kan ook dienen om vol liefde te spreken over de Schepper die, zoals ons geloof leert, van ons houdt en ons nabij is en belang stelt in het geluk van al zijn schepselen. Een heilige van deze tijd, Jozefmaria Escrivá, bracht ons regelmatig in herinnering dat wij door de vele dagelijkse beslommeringen soms “leven alsof de Heer ver weg zou zijn, daarboven, waar de sterren schitteren, en wij denken er niet aan dat Hij óók altijd naast ons staat. En Hij is er als een liefhebbende Vader die ons helpt, ons inspireert, zegent... en vergeeft, want Hij houdt van ieder van ons meer dan alle moeders ter wereld hun kinderen kunnen liefhebben” (De Weg, nr. 267).

God die nabij is, maakt dat wij de mensen nabij zijn, wekt in ons “de beschikbaarheid op en laat ons het leven zien als een solidaire en vreugdevolle opdracht.”

Zoals de Paus ons vaak in herinnering brengt, heeft God de gestalte van een mens aangenomen omdat wij Hem daardoor gemakkelijker in ons leven zouden kunnen toelaten en gemakkelijker van Hem zouden kunnen gaan houden. Ook heeft hij ons de afgelopen jaren zonder moe te worden en tot in de details laten zien dat God Liefde is en dat ons christen-zijn geen vrucht is van een ethische beslissing of grootse gedachte, maar een gevolg is van een ontmoeting met een Persoon – met Jezus van Nazareth – waardoor ons leven een nieuwe horizon heeft gekregen (Deus Caritas est, 1).

Jezus heeft heel Palestina doorkruist en stond open voor het leed van zijn tijdgenoten. Daarom kan een christen die ontdekt heeft dat God nabij is en van God houdt, niet onverschillig blijven voor het wel en wee van de anderen. Dat is “de virtuoze cirkel” van de naastenliefde: God die nabij is, maakt dat wij de mensen nabij zijn, wekt in ons “de beschikbaarheid op en laat ons het leven zien als een solidaire en vreugdevolle opdracht.” (Caritas in veritate, 78).

Daarentegen leidt afstandelijkheid van God en onverschilligheid tegenover onze Schepper vroeg of laat tot onbekendheid met de menselijke waarden, waardoor deze hun fundament verliezen. “Gods liefde roept ons op uit te stijgen boven alles wat begrensd en tijdelijk is; zij geeft ons moed om verder te werken, op zoek naar het goede voor allen” (Ibidem).

De taak van de Herder kan wellicht zwaar lijken, maar het is in werkelijkheid een “blijde en grote taak, want het is een dienst aan de vreugde van God die in de wereld zijn intrede wil doen.”

Hoe vat Benedictus XVI zijn missie op om aan het hoofd te staan van de universele Kerk? In de homilie van de openingsmis van zijn Pontificaat legde hij uit dat de taak van de Herder wellicht zwaar kan lijken, maar dat het in werkelijkheid een “blijde en grote taak is, want het is een dienst aan de vreugde van God die in de wereld zijn intrede wil doen.” In diezelfde homilie bevestigde de Paus dat er “niets schoner is dan overrompeld, verrast te worden door Christus”, en dat er “niets mooiers is dan Hem te kennen en anderen over zijn vriendschap met Hem te vertellen” (Homilie, 24-IV-2005).

In de vijf jaar van zijn Pontificaat is de Paus niet gespaard gebleven van provocerende aanvallen van mensen die er alles voor over hebben om de Schepper uit te bannen uit de samenleving; ook is hij niet gespaard gebleven voor het lijden veroorzaakt door inconsequent gedrag van enkelen die de roeping hadden ontvangen om “zout der aarde” en “licht van de wereld” te zijn (Mt. 5, 14-16). Maar dat alles moet ons niet verbazen. Moeilijkheden zijn de normale reisgezel van een christen. Jezus houdt ons voor dat de leerling niet meer is dan zijn meester: “Ze hebben mij vervolgd, dus zullen ze ook jullie vervolgen” (Joh. 15,20). Tegelijkertijd zegt de Heer ons ook, en dat mogen we niet vergeten: “Maar wie zich aan mijn woorden gehouden heeft, zal zich ook aan jullie woorden houden” (Ibidem).

Zie daar het onverwoestbaar optimisme van de christen, door de kracht van de Heilige Geest die de Kerk nooit onbeschermd laat. De geschiedenis leert het: hoe vaak zijn er niet in de afgelopen twintig eeuwen stemmen opgegaan die het einde van de Kerk van Christus voorspelden! Maar als de moeilijkheden overwonnen waren is de Kerk steeds, onder de impuls van de Heilige Geest, jonger en mooier tevoorschijn gekomen, vol energie om de mensen naar hun verlossing te leiden. We hebben het de afgelopen vijf jaar gezien: mannen en vrouwen van alle gezindten zijn gesterkt door het morele en intellectuele gezag van de Paus, door zijn nabijheid en interesse voor de lijdenden, door de liefdevolle vastberadenheid waarmee hij opkomt voor de Waarheid en het Goede.

Mannen en vrouwen van alle gezindten zijn gesterkt door het morele en intellectuele gezag van de Paus, door zijn nabijheid en interesse voor de lijdenden, door de liefdevolle vastberadenheid waarmee hij opkomt voor de Waarheid en het Goede.

Door mijn bisschoppelijk dienstwerk spreek ik duizenden mensen van goede wil, katholieken en niet-katholieken, onder wie talloze niet-christenen. Door die gesprekken weet ik dat Benedictus XVI, door zijn solide en hoopvolle antwoorden op de verschillende drama’s van de mensheid, voor hen een bevestiging van het Evangelie inhoudt of anders wel een toenadering tot de Kerk. Maar vooral hernieuwt deze Paus hun belangstelling om te naderen tot die “nabije God” die hij verkondigt. Dankzij deze blijde verkondiging door Benedictus XVI zijn wij met velen die ons dagelijks verrijkt en gezout voelen door het licht van het geloof, door zijn heldere uiteenzettingen, zijn begrijpelijke taal en zijn persoonlijk getuigenis van zijn relatie met Jezus. Moge de Heer hem nog vele jaren geven om de Kerk te leiden, voor het heil van alle mensen.

  + Javier Echevarría

   Prelaat van het Opus Dei

Javier Echevarría, prelaat van het Opus Dei // ABC